رازيانه FENNEL
نام علمی Foeniculum vulgare
رازيانه گياهی است معطر ، علفی و دوساله كه ارتفاع آن تا 2 متر می رسد ساقه آن دارای شيارهای هم دريف و موازی می باشد برگهای آن نازک و نخی مانند شود است گلهای رازيانه زرد و به صورت خوشه در انتهای ساقه ظاهر می شود . بوته رازيانه كوچک و به طول حدود 8 ميلی متر و عرض 3 ميلی متر بوده و دارای بویی معطر و طعمی شيرين مي باشد .
رازيانه درمناطق مديترانه ای به خوبی رشد می كند و در ايران در مناطق شمالی كشور در دامنه های كوههای البرز به طور خودرو می رويد .
تركيبات شيميايی:
رازيانه دارای حدود 10% روغن ، كيم مواد قندی و مسويلاژ و حدود 4% اسانس می باشد . روغن رازيانه دريا 4% اسيد پال ميتيك ، 22% اسيد اوليئك ، 14% اسيد لينوئيك و 60% اسيد پتروسلينيك می باشد.
اسانس رازيانه از تقطير ميوه آن به وسيله بخار با مايعات زرد به دست می آيد.
درصد گرم برگ رازيانه تازه مواد زير موجود است :
آب 90 گرم
پروتيئن 2/5 گرم
چربي 0/4 گرم
مواد نشاسته اي 4/5 گرم
كلسيم 100 ميلي گرم
فسفر 50 ميلي گرم
آهن 2/5 ميلي گرم
پتاسيم 400 ميلي گرم
ويتامين آ 3500 واحد
ويتامين ث 30 ميلي گرم
خواص دارویی:
رازيانه از نظر طب قديم ايران گرم و خشک است . ريشه رازيانه گرم تر از بقيه قسمت های گياه است .
1) رازيانه اثر زياد كنده شير را در زنان شير ده دارد و بدين منظور می توان از دم كرده رازيانه استفاده كرد .
2 )اشتها آور و مقوی است .
3)نفخ و گاز معده را از بين می بر د .
4)قاعده آور است .
5)برگهای رازيانه ادرار آور است .
6)جوشانده ريشه رازيانه ملين مسهل است .
7)روغن تخم رازيانه كرم روده را از بين می برد .
8)حالت تهوع را بر طرف مي كند .
9)برای برطرف كردن آسم ، سرفه و تنگی نفس از دم كرده تخم رازيانه به مقدار سه فنجان در روز استفاده كنيد .
10)برای رفع اسهال رازيانه را با زیره سبز به نسبت مساوی دم كرده و به مريض بدهيد .
11)ميتوان از رازيانه داروی ضد نفخ بصورت زير تهيه كرد :
5 گرم پودر انيسون و 5 گرم پودر زيره كرمان ، 5 گرم پودر تخم گشنيز و 5 گرم پودر رازيانه را با هم مخلوط كرده در يک ليتر آب جوش بريزيد و آن را به مدت 10 دقيقه دم كنيد سپس آن را صاف كرده و كم كم بنوشيد .
12)رازيانه به علت داتشن هورمون زنانه رشد دخترها را جلو می اندازد .
13)رازيانه مغز را فعال مي كند .
14)ريشه رازيانه داراي كومارين Coumarin مي باشد . چون اين ماده رقيق كننده خون است بنابراين آنهايی كه مبتلا به تصلب شرائين يا انسداد رگها هسند می توانند از جوشانده ريشه رازيانه استفاده كنند .
15)دردهای مفاصل را برطرف می كند .
16)اشتها را زياد می كند .
17)برای از بين بردن درد آرتروز روغن رازيانه را در محل درد بماليد .
طرز استفاده:
1)دم كرده رازيانه : مقدر يک قاشق چايخوری رازيانه را كوبيده و در يک ليوان آب جوش بريزيد و آن را به مدت 10 دقيقه دم كنيد .
2)شراب رازيانه : 40 گرم رازيانه را در يک ليتر شراب بريزيد و به مدت يک هفته بگذاريد بماند سپس آن را صاف كرده و در شيشه دربسته نگهداری كنيد .مقدار مصرف شراب رازيانه دو قاشق چايخوری بعد از غذا است .
3)دم كرده برگ رازيانه : 30 گرم برگ رازيانه را در يک ليتر آب جوش ريخته و به مدت ده دقيقه دم كنيد . اين دم كرده مقوی اعصاب بوده و هضم غذا را سريع می كند .
مضرات :
رازيانه چون گرم است بنابراين برای گرم مزاج ها خوب نيست و اينگونه افراد بايد آن را با سكنجبين بخورند به طور کلی زياده روی در مصرف رازيانه معده را سست كرده و تشنج می آورد.