جنس مذكر نسبت به جنس مؤنث گرمتر است
حال این سؤال مطرح میشود كه شناخت پیدا كردن نسبت به مسائلی كه بیان شد چه كمكی در راه حفظ سلامتی و تشخیص و درمان بیماریها دارد.
جواب: فردی كه دارای مزاج گرم و تر است بایستی غذاهای گرم و تر كمتری مصرف كند، مثلا مصرف گوشت زیاد در این افراد احتمال ابتلا به بیماریهای دموی را افزایش میدهد خصوصا اگر در فصل بهار و در سن كمتر از پانزده سال باشد، این افراد بهترین نتیجه را از انجام حجامت ( چه به عنوان پیشگیری و چه برای درمان) میگیرند در سن كودكی بیشتر از دیگران به انواع عفونتهای لوزه و گوش میانی بثورات پوستی ناشی از سرخك سرخجه مخملك آبله مرغان و ... مبتلا میشوند، سن سودا سن سلامتی این افراد است چرا كه گرمی و تری ذاتی و سردی و خشكی ناشی از سن ایشان را به یك حالت تعادل نزدیك كرده و سلامتی وشادابی را برایشان به ارمغان میآورد، این افراد میتوانند تا سن كهولت به طور عادی به فعالیتهای خود ادامه دهند.
كسانی كه مزاج گرم و خشك دارند در سن جوانی بسیار هیجانی و پرجنب و جوش هستند، بیماریهای ناشی از صفرا مثل جوشهای صفراوی پوستی یا سردرد به سراغشان میآید این افراد برخلاف بقیه افراد در سن بالای 60 سال هم انرژی خوبی دارند و نسبت به دیگران سرحالترند، همه ما پیر زنانی را دیدهایم كه لاغر اندام و پر انرژی و خوش صحبت هستند، تابستان فصل بدی برای اینها است در حالی كه از زمستان لذت میبرند، از مصرف غذاهای گرم خصوصاً در فصول گرم بایستی اجتناب ورزند، مصرف كاهو، سكنجبین، خیار و سركه برای ایشان مناسب است.
كسانی كه مزاج سرد و خشك دارند در سن كودكی بسیار سالم و سرحال هستند، بدترین فصل برای ایشان پاییز است، بعد از سن 35 سالگی نیز سودا در ایشان تشدید پیدا میكند ممكن است غلبه سودا ایشان را به وسواس و شك و بدبینی و افسردگی بكشاند، مصرف غذاهای گرم و تر مثل آبگوشت برای ایشان بسیار مناسب است، غذاهای سرد و خشك مثل سوسیس، كالباس، چای و دخانیات برای ایشان مضر است، البته موارد اخیر برای همه مضر است اما در این افراد آثارشان زودتر ظاهر میشود.
كسانی كه مزاج سرد و تر دارند سن جوانی و فصل تابستان راحتترین فصل زندگی آنان میباشد، با افزایش سن و غلبه رطوبت عارضی دچار بیماریهای بلغمی از جمله دردهای اسكلتی و عضلانی بیماریهای مفصلی و ویتیلیگو و سفیدی زودرس مو میشوند.
یك پزشك میتواند بیماریهای هر فصل و هر سن را پیش بینی كند، مثلا در فصل بهار سردردهای میگرنی سكتههای قلبی خونریزی مغزی، خونریزی از بینی كه ناشی از غلبه خون است بیشتر میشود، در فصل تابستان بیماریهای صفراوی جوشهای پوستی سردرد، خارش پوست، اسهال و استفراغ صفراوی زیاد میشود، در فصل پاییز بیماریهای ناشی از سودا مثل اگزما، بواسیر، واریس، افسردگی، اضطراب، وسواس، بدبینی و بدنبال آن اختلافات خانوادگی و ... شایع میشود، در فصل زمستان بیماریهای بلغمی مثل درد و تورم مفاصل و سینوزیت و ... شایع میشود.
زنان چون طبیعت سردتری نسبت به مردان دارند بیشتر دچار بیماریهای سرد از جمله مولتیپل اسكروزیس (MS) و برخی بیماریهای مفصلی میشوند.